برخی از دانشمندان معتقدند که زمان پیدایش نباتات و حیوانات در زمین، حدود یک میلیارد و 400 میلیون سال پیش است.
دوران زندگی بشر به دو مرحله، یکی عهد ابتدایی و دیگری عهد حجر تقسیم میشود. بشر در عهد ابتدایی هیچگونه صنایعی نداشته و تنها از نظر قوه عقل از حیوان برتر بوده است.
عصر حجر اما به 3 دوره آغاز سنگی، پارینه سنگی یا میانه سنگی و نوسنگی یا سنگ جدید تقسیم میگردد.
اهلی کردن حیوانات که با اهلی کردن سگ آغاز شده است، در دوران نوسنگی یعنی 15هزار سال قبل از میلاد پیشرفت کرد و انسان در این عصر به اهلی کردن و پرورش گلههای بزرگ گوسفند، بز، خوک، گاو، کبوتر، غاز و اردک پرداخت.
اهلی کردن حیوانات ظاهراً از آسیا آغاز شد. در عصر نوسنگی انقلاب بزرگی ایجاد و انسان در این عصر از شکارگری به مرحله کشاورزی وارد شد و از خیش چوبی استفاده کرد.
در بدو ورود به مرحله کشاورزی، انسان بهطور کامل به کشاورزی نمیپرداخت.
مردان به شکار ادامه میدادند و احتمالا زنان به گردآوری تخم گیاهان وحشی و کشت با دست، یا با وسیله سنگی و چوبی میپرداختند تا سرانجام مردان با استفاده از گاو و خیش وارد مرحله اصلی شدند.
در فرهنگ اوستائی و پهلوی، هر یک از 30 روز ماه، نام یکی از فرشتگان است.
روز چهاردهم ماه را جوش یا گوشت و گاهی هم حوس گویند. گوش از گائوس اوستائی به معنای گاو، ریشه میگیرد.
ابوریحان بیرونی در آثار الباقیه نیز از «گوش روز» یاد میکند و در مورد احکام رویت مار در روزهای ماه ذکر میکند که اگر در روز 14 ماه، کسی مار ببیند رزقش تنها از چهارپایان است.
در این روز گویا دعای مخصوص درواسپا را میخواندند و سلامت حیوانات را آرزو میکردند.
مسئله گوشت روز در فرهنگ اسلامی نیز آورده شده است.
ملامحسن فیض کاشانی (1007 ـ 1091 ه.ق) رسالهای در نقل روایت معلیبنخنیس از حضرت امام صادق (ع) راجع به نوروز و 30 روز ماه پارسیان تألیف کرده و در آن، در مورد روز چهاردهم ماه حوس یا گوش آورده است: «چهاردهم حوس، نام فرشتهایاست موکل بر آدمیان و چهارپایان.
فارسیان میگویند روزی سبک است و ما میگوییم روز خوبی است برای هرچه خواهند و دیدن شرفا و علما برای حاجت خواستن در این روز خوبست و هرکس در این روز بیمار شود به زودی شفا یابد، انشاءاله»
اما در سال 1369 شمسی بهدنبال پیگیری و تلاش دامپزشکان برای اختصاص روزی از روزهای سال در تقویم رسمی کشور به نام روز دامپزشکی، دکتر حسن تاجبخش، استاد ممتاز دانشگاه تهران و چهره ماندگار دامپزشکی و مؤلف کتابهای تاریخ دامپزشکی و پزشکی ایران، ماه مهر را بهعنوان ماهی شایسته به خاطر آغاز سال تحصیلی و روز چهاردهم را به یاد «گوش روز» که در ایران باستان روز مبارکی بود و در منابع اسلامی هم آمده است، پیشنهاد کرد و پس از تصویب و تأیید مراجع ذیربط، چهاردهم مهرماه بهعنوان روز دامپزشکی معین شد.
در این روز در تمامی استانها به همت ادارات کل دامپزشکی و نظام دامپزشکی، گردهمائیهایی با هدف همدلی، همزبانی و همپیمانی دامپزشکان و سایر ردههای دامپزشکی در عرصههای مختلف اجرایی، آموزشی و تحقیقاتی صرفنظر از جایگاههای دولتی و غیردولتی آنان و از طرفی آشنایی بیشتر جامه به ویژه مسئولین با وظایف و مسئولیتهای کلیدی و اثربخش این قشر در بهداشت و سلامت دام و فرآوردههای دامی، سلامت غذا و امنیت غذایی و در نهایت بهداشت همگانی برگزار میگردد.
* رئیس اداره آموزش دامپزشکی استان تهران